Optimale en veilige bewaring van bloed en plasma

Jaarlijks vinden er in Nederland meer dan 700.000 bloeddonaties plaats. Het gedoneerde bloed wordt verwerkt bij de bloedbank. Het bloed van een donor wordt bijna nooit in zijn volledigheid gebruikt. Patiënten hebben namelijk vaak maar één bestanddeel nodig. Bloed wordt daarom gescheiden in drie bestanddelen (rode bloedcellen, plasma en bloedplaatjes). Deze moeten allemaal op verschillende manieren bewaard worden.

Plasma- en bloedplaatjes donatie

Naast gewone bloeddonatie kan men ook een plasmadonatie doen. Hierbij wordt tijdens het doneren het plasma uit het bloed gehaald. De rest gaat terug in het lichaam van de donor. Uit het plasma worden vervolgens de bloedplaatjes gehaald. De bloedplaatjes worden gebruikt voor transfusie en met het plasma worden geneesmiddelen gemaakt. Plasma geven is erg eenvoudig en kan veel vaker dan bloed doneren.

Waar wordt bloed voor gebruikt?

Rode bloedcellen: bij ernstig bloedverlies door bijvoorbeeld een ongeluk of operatie of wanneer iemand zelf niet genoeg rode bloedcellen aanmaakt. Rode bloedcellen van zeer zeldzame types worden ingevroren zodat het langer bewaard kan blijven.
Plasma: voor patiënten met brandwonden of met zeer veel bloedverlies en het wordt gebruikt bij het maken van medicijnen zoals infectieremmers. Plasmamedicijnen gaan naar ziekenhuizen, apothekers en het RIVM.
Bloedplaatjes: deze gaan naar mensen die door bijvoorbeeld chemotherapie een ernstig tekort hebben aan bloedplaatjes.
Wetenschappelijk onderzoek: Mits een patiënt hier toestemming voor geeft kan bloed gebruikt worden voor wetenschappelijk onderzoek. Onderzocht wordt dan hoe bloedtransfusie en behandeling van ziekten verbeterd kan worden.
(Bron: Sanquin)

Bloed dat bij bloedbanken gedoneerd wordt komt uiteindelijk bij het bloedlab van een ziekenhuis terecht. Bij beiden wordt er dus een voorraad bewaard. Ziekenhuizen bestellen dagelijks bloed. Alles wat eruit gaat wordt aangevuld. Ze hebben meestal een flinke koeling vol met zakjes bloed(bestanddelen). Ieder bestanddeel vraagt een andere manier van bewaren.

• rode bloedcellen: kunnen 42 dagen bewaard worden bij 2 °C tot 6 °C
• plasma: kan zes dagen bewaard blijven of ingevroren bij -25 °C één jaar
• bloedplaatjes: kunnen slechts vijf dagen bewaard blijven bij een temperatuur van 22 °C in een schuddende toestand.

Voor de kwaliteit van de rode bloedcellen, het plasma en de bloedplaatjes is het belangrijk dat de bewaringscondities optimaal zijn. Omdat deze per bestanddeel verschillen hebben bloedbanken, ziekenhuizen en laboratoria verschillende koelkasten, vrieskasten en soms zelfs verwarmingskasten of dooikasten nodig. In sommige gevallen biedt een combikast hier een uitkomst. De temperaturen komen erg nauw. Patiëntveiligheid staat bij het bewaren van bloedbestanddelen altijd voorop. Veld Koeltechniek heeft verschillende koelkasten en vrieskasten voor een betrouwbare opslag van bloed.